ตอนที่ 317 ฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส
แน่นอนว่าในการประชันวรรณกรรมต้องเขียนผลงานที่มั่นใจ และรหัสคดีของปัวโรต์และรหัสคดีของโฮล์มส์ หลินเยวียนรู้สึกว่าโอกาสชนะมีสูงมาก เพราะฉะนั้นเขาจึงลังเลระหว่างนักสืบผู้ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์วรรณกรรมสืบสวนสอบสวนทั้งสองท่าน
“ปัวโรต์ก็แล้วกัน”
ในที่สุดหลินเยวียนก็ตัดสินใจได้
เหตุผลที่ไม่เลือกส่งโฮล์มส์ออกโรงนั้นเรียบง่ายมาก
เพราะต้นกำเนิดของรูปแบบผู้เล่าเรื่องที่เชื่อถือไม่ได้คือเรื่องฆาตกรรมโรเจอร์ แอ็กครอยด์ นักสืบซึ่งไขคดีนี้คือปัวโรต์ นับตั้งแต่นิยายเรื่องนี้เป็นต้นมา เหลิ่งกวงก็ตั้งตัวเป็นผู้นำการต่อต้านรูปแบบผู้เล่าเรื่องที่เชื่อถือไม่ได้ เช่นนั้นไม่สู้ให้ปัวโรต์ชนะการประลองสักยก
เริ่มต้นที่ปัวโรต์ และจบลงที่ปัวโรต์
ให้ความรู้สึกเป็นพิธีการดีเหมือนกัน
ตอนนี้ปล่อยโฮล์มส์ไปก่อน ประหนึ่งว่าโฮล์มส์จะต้องตามมาออกโรงช่วยปัวโรต์อย่างไรอย่างนั้น
หลินเยวียนไม่ได้แบ่งแยกระดับความชื่นชอบที่มีต่อตัวละครทั้งสองนี้ ย่อมไม่มีทางเกิดความลำเอียงไปทางตัวละครใดตัวละครหนึ่ง
“หัวหน้าต้องระวังนะครับ”
จินมู่คล้ายกับกลัวว่าหลินเยวียนจะไม่ให้ความสำคัญกับการประชันในครั้งนี้ จึงตั้งใจแนะนำสถานการณ์โดยรวมของเหลิ่งกวง
“เหลิ่งกวงไม่ใช่นักเขียนระดับหัวกะทิในวงการวรรณกรรมสืบสวนสอบสวนก็จริง แต่ผลงานส่วนใหญ่ของเขาดีมากเลยนะครับ เรียกว่าเป็นนักเขียนแนวสืบสวนสอบสวนแนวหน้าก็ไม่เกินจริง…”
“ผมรู้แล้วครับ”
หลินเยวียนไม่ได้ไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้
เขายังอุตส่าห์ขอข้อมูลบางส่วนจากระบบมาด้วย
เนื่องจากไม่เกี่ยวโยงถึงเนื้อหาโดยละเอียด ระบบจึงไม่ได้เรียกเก็บค่าใช้จ่ายอะไร
และข้อมูลนี้ก็รวมไปถึงคดีทั้งหมดที่ปัวโรต์เคยไขมา
ปัวโรต์ไขคดีมามากมาย
คดีโด่งดังเช่น ฆาตกรรมโรเจอร์ แอ็กครอยด์ ฆาตกรรมเอบีซี ฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส ฆาตกรรมบนลำน้ำไนล์ ฆาตกรรมบนชายหาด ฯลฯ
หลินเยวียนวางแผนว่าจะเลือกหนึ่งคดีคลาสสิกของปัวโรต์มาใช้ในการประชันวรรณกรรม
ครั้งนี้จะใช้การสั่งผลิตแบบกำหนดตายตัว
‘หนึ่งในคดีของปัวโรต์ ฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสเป็นหนึ่งในผลงานที่ไม่เอ่ยถึงไม่ได้ เพราะผลงานชิ้นนี้บรรยายถึงเกมระหว่างความรู้สึกมนุษย์และหลักกฎหมาย ขณะเดียวกันก็บุกเบิกรูปแบบอุบายร่วมมือกันสังหาร…’
‘นอกจากนั้นยังมีผลงานโดดเด่นอีกชิ้นหนึ่งของอกาธา คริสตี อย่างฆาตกรรมบนลำน้ำไนล์ ลำพังภาพยนตร์และซีรีส์ซึ่งถ่ายทำมาจากหนังสือเรื่องนี้ ก็มีหลากหลายเวอร์ชันจนนับไม่ถ้วน คงเป็นเพราะองค์ประกอบด้านความรักของภาพยนตร์เรื่องนี้ทำให้ผู้คนประหลาดใจ?’
‘เมื่อเทียบกันแล้ว พล็อตของฆาตกรรมเอบีซีค่อนข้างเรียบง่ายและไปในทิศทางเดียว ไม่ลุ้นระทึกหรือวกวนมากนัก ประเด็นหลักอยู่ที่การวิเคราะห์และบรรยายสภาพจิตใจของตัวละคร การฆาตกรรมโดยแจ้งล่วงหน้าคือไฮไลท์ของ
เรื่องนี้’
‘หรือจะลองพิจารณาเรื่อง ฆาตกรรมบนชายหาด เรื่องนี้ค่อนข้างมีลูกเล่น ผู้ตายเป็นเหมือนกับคดีในฆาตกรรมบนลำน้ำไนล์ เป็นผู้ที่มีอำนาจ มีอิทธิพล และรูปโฉมดีที่สุด จนถูกผู้คนเกลียดชัง อีกทั้งเหตุยังเกิดบนเกาะเล็กซึ่งถูกปิด ทุกคนน่าสงสัยและมีแรงจูงใจในการฆาตกรรม ทั้งยังสังหารคนในถ้ำอันหนาวเหน็บ หากยังไม่ได้ปล่อยฆาตกรรมบนลำน้ำไนล์ ก็สามารถเลือกเรื่องนี้ได้ แต่จะไม่ค่อยโดดเด่น’
‘…’
ลังเลอยู่หลายครั้ง วิเคราะห์ซ้ำอยู่หลายหน
ท้ายที่สุดแล้วหลินเยวียนก็ตัดสินใจ
เขาเลือก ‘ฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส’!
นี่คือผลงานซึ่งได้รับคำชื่นชมเป็นวงกว้างอย่างไม่ต้องสงสัย!
ถ้าหากจัดอันดับคดีทั้งหมดของปัวโรต์ ผู้อ่าน 80 เปอร์เซ็นต์คงเลือกให้ ‘ฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส’ อยู่ในอันดับที่หนึ่ง!
ว่ากันว่านี่เป็นผลงานที่คุณย่าตกผู้อ่านได้มหาศาล?
ไม่มีหลักฐานเป็นตัวเลขแน่ชัด ถึงอย่างไรหลินเยวียนก็มีเหตุผลของตนเองที่เลือกผลงานชิ้นนี้!
ผู้บุกเบิกรูปแบบร่วมมือกันก่อเหตุฆาตกรรม ภายหลังได้กลายเป็นผลงานต้นแบบสุดคลาสสิกของนักเขียนหลายคน ตอนจบทุกคนเป็นฆาตกรจนทำให้รู้สึกสะเทือนขวัญ
อ้อ ไม่สิ
ควรบอกว่าทุกคนเป็นคนดี
ในฐานะแฟนตัวยงของคดีฆาตกรรมในห้องลับและบนรถไฟ คดีฆาตกรรมซึ่งเกิดขึ้นในห้องลับบนรถไฟจึงดึงดูดความสนใจได้มากเหลือเกิน
ในคดีอาชญากรรมโดยทั่วไป
ในบรรดาผู้คนมากมาย จะมีฆาตกรเพียงคนเดียว
แต่ในคดีนี้
ในทั้งหมด 13 คน มีผู้บริสุทธิ์อยู่เพียงคนเดียว!
ดังนั้น คดีนี้จึงสะท้อนประเด็นที่มักเป็นที่ถกเถียงกันในยุคหลังคือ
ในเมื่อกฎหมายไม่สามารถทำให้เกิดความยุติธรรมอย่างที่พวกเขาต้องการได้ พวกเขาจะสามารถใช้พิธีกรรมสังหารคนของตนเอง มาจัดการกับผู้ต้องสงสัยในคดี ซึ่งก็คือผู้กระทำความผิดร้ายแรงซึ่งลอยตัวอยู่เหนือกฎหมายได้หรือไม่?
12 คนเป็นฆาตกร
นี่คือเกมระหว่างความรู้สึกของมนุษย์และหลักกฎหมาย
และที่ผลงานชิ้นนี้โด่งดัง ยังมีเหตุผลอีกประการหนึ่ง นั่นเห็นจะเป็นการที่ปัวโรต์สั่นคลอนหลักการทั้งปวง
สุดท้ายแล้วเขาก็ตัดสินใจเรื่องหนึ่ง
นั่นคือสิ่งที่เขากล่าวหลังจากสืบหาความจริงได้แล้ว “ตอนนี้ ในเมื่อให้คำตอบพวกคุณไปแล้ว ผมขอประกาศด้วยเกียรติอย่างสูงว่า ผมขอถอนตัวจากคดีนี้…”
การถอนตัวของปัวโรต์ เป็นความอ่อนโยนที่สุดที่เขาจะให้ได้แล้ว
ตั้งแต่เรื่องนี้เป็นต้นมา ปัวโรต์ก็ไม่ใช่เครื่องไขคดีอันเย็นชาไร้ความรู้สึก และไม่ใช่ตัวแทนของกฎหมายอีกต่อไป หากแต่เป็นมนุษย์คนหนึ่งที่มีหัวใจและความรู้สึก
อันที่จริง ก็เหมือนกับประโยคเด็ดจากเรื่อง ‘ยอดนักสืบจิ๋วโคนัน’ นั่นล่ะ
ความจริงมีเพียงหนึ่งเดียว
ทว่าครั้งนี้ปัวโรต์กลับยอมละทิ้งความเชื่อที่เขายึดมั่น ยอมปล่อยให้หน้าที่ของเขาล้มเหลว เพื่อมอบทางเลือกให้ทั้งสองฝ่าย
เมื่อความยุติธรรมเปลี่ยนเป็นมนุษยธรรม ปัวโรต์จึงกลายเป็นนักสืบตัวจริงในดวงใจของใครหลายคน
“ดูเหมือนว่าจะหลีกเลี่ยงประเด็นถกเถียงไม่ได้จริงๆ?”
หลินเยวียนรู้สึกกังวลอยู่บ้าง ว่าการเลือกเรื่องฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสจะทำให้ตนตกเป็นประเด็นถกเถียงอีกครั้ง
เมื่อกฎหมายไม่อาจให้ความยุติธรรม คนเราสามารถลงโทษฆาตกรที่ลอยนวลได้เองหรือไม่
การตัดสินใจของปัวโรต์ อาจเป็นความอ่อนโยนในสายตาของใครหลายคน แต่ถึงอย่างนั้นในทัศนะของอีกหลายคน เกรงว่านี่จะเป็นการให้อภัยต่ออาชญากรรม
“ไม่หรอกมั้ง”
หลินเยวียนฉุกคิดทันใด เขารู้สึกว่าตนคิดมากอีกแล้ว
นักเขียนทุกคนต้องเผชิญกับการตกเป็นประเด็นถกเถียงกันบ้างไม่มากก็น้อย
บางทีอาจมีคนไม่พอใจกับมุมมองซึ่งถูกถ่ายทอดผ่านฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส แต่พวกเขาถูกลิขิตมาให้เป็นเพียงส่วนน้อย หลินเยวียนเชื่อว่าจะมีคนอีกมากที่เข้าใจปัวโรต์ และชื่นชอบปัวโรต์ด้วยเหตุผลนี้
อย่างที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ ปัวโรต์ในฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสนั้นเฉิดฉายที่สุด
ที่เฉิดฉายก็คือเมื่อปัวโรต์เลือกที่จะปล่อยตัวฆาตกรไป!
นี่อาจเป็นครั้งเดียวในคดีของปัวโรต์ทั้งหมด ที่ฆาตกรถูกปล่อยตัว และมีจำนวนมากกว่าสิบคน!
บังเอิญเหลือเกิน
ที่นักสืบผู้ยิ่งใหญ่อีกคนหนึ่งอย่างโฮล์มส์ก็เคยตัดสินใจปล่อยตัวฆาตกรไปเช่นกัน
แต่เมื่อพิจารณาจากความน่าตกใจของฉาก ตอนจบของฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสนั้นชวนตะลึงมากที่สุด
แน่นอนว่ามีเพียงแฟนวรรณกรรมสืบสวนสอบสวนซึ่งเห็นชอบกับวิธีการของปัวโรต์ถึงจะรู้สึกว่าชวนตะลึง
หลังจากนี้ ก็ต้องดัดแปลงแล้ว
เพราะเรื่องราวของตัวละครและภูมิหลังนั้นแตกต่างกัน ครั้งนี้หลินเยวียนต้องดัดแปลงหลายจุดเหลือเกิน
ยังดีที่แกนหลักของเรื่องไม่จำเป็นต้องปรับเปลี่ยน
นั่นก็คือเรื่องราวเกี่ยวกับการแก้แค้น เพื่อให้เข้าใจแรงจูงใจของฆาตกร ตัวตนของแต่ละคนนั้นไม่ได้สำคัญ
อันที่จริง
ยังมีอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้หลินเยวียนเลือกฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรส คือหลินเยวียนต้องการสร้างชื่อเสียงให้กับปัวโรต์!
หลังจากฆาตกรรมโรเจอร์ แอ็กครอยด์ปล่อยออกไป ผู้อ่านก็พอจะคุ้นเคยกับปัวโรต์บ้างแล้ว
เมื่อมีฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสมาอีก ก็ยิ่งช่วยสร้างความลึกซึ้งและกลมกล่อมของปัวโรต์ หลินเยวียนเชื่อว่าชื่อเสียงของตัวละครอย่างปัวโรต์จะต้องโด่งดังอย่างแน่นอน!
ต้องเข้าใจว่า
คดีนี้ไม่ได้เป็นเพียงหนึ่งในจุดสูงสุดในชีวิตของปัวโรต์ ขณะเดียวกันก็ยังเป็นหนึ่งในจุดสูงสุดของชีวิตคุณย่าด้วย!
คุณย่าเขียนนิยายสืบสวนสอบสวนมานับไม่ถ้วนตลอดช่วงชีวิตของเธอ และคนรุ่นหลังก็ชอบจัดอันดับผลงานของเธออยู่เสมอ
หลายคนมอบอันดับที่หนึ่งให้แก่เรื่อง ‘จนศพสุดท้าย’
ทว่าบางครั้งก็อาจมีคนที่มีความเห็นต่างออกไป
ความแตกต่างอยู่ที่ มีผู้อ่านบางคนคิดว่าฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสถึงจะเป็นผลงานชิ้นเอกของคุณย่า!
ยังไม่ต้องเอ่ยถึงเนื้อหาในหนังสืออันเป็นประเด็นถกเถียง
กล่าวได้ว่าข้อเท็จจริงที่ผู้อ่านส่วนมากยอมรับ ก็คือ ไม่ว่าอย่างไรเรื่องฆาตกรรมบนรถด่วนโอเรียนท์เอกซ์เพรสนั้นจัดอยู่ในสามอันดับแรกของผลงานทั้งหมดของคุณย่าเสมอ
จุดนี้ไร้ซึ่งข้อกังขา
…………………………………………………..